Trà, Thiền và triết lý nhân sinh của Phật giáo

(Trangon.net) Giữa mênh mang núi rừng, trên ngọn đồi thông, chỉ có một ấm trà, ta và chúng bạn đang luận bàn về những triết lý của đạo Phật. Thảng lại thấy tiếng chuông chùa ngân lên, như đưa Trà nhân vào cõi Thiền vô biên và bất tận…

Một buổi sáng cuối tuần, ta cùng đồng đạo rủ nhau đi về chốn Thiền tông. Mong mỏi một ấm trà giữa chốn đại ngàn, để được hòa mình vào với thiên nhiên, để thấy tinh thần được ung dung và tự tại. Đây là rặng trúc, đây là đồi thông, đây là phù điêu điển tích và những bức tượng Phật ngọc. Khung cảnh này sao mà đẹp thế. Chỉ một bước chân là đã qua khỏi cuộc sống xô bồ, náo nhiệt.

Tìm được một chòi lá, nơi đây giống như giảng đường ngoài trời, với bàn, ghế dài rộng. Ta cùng bạn dừng chân, mang ra từng món đồ trà. Nào ấm, nào siêu, nào chén, nào khay. Nhen lên ngọn lửa hồng, nghe tiếng nước sôi lách tách mà khá lâu rồi chưa thực tĩnh tâm để cảm lại. Trà là thế. Những âm thanh hay nhất, những giai điệu đẹp nhất – chỉ phát ra rõ nhất khi trà nhân thật chú tâm. Nếu lòng còn xao động, môi trường vẫn ồn ào thì không thấu được đâu.

Lại thêm một người khách mới quen. Uống trà tùy duyên. Gặp nhau là có thể thành trà hữu. Những câu chuyện bắt đầu từ Trà, đến Thiền và Phật giáo. Trà bắt nguồn từ đâu? Vì sao Trà Trung Hoa lại đẹp và Trà Nhật Bản lại mang tính “đạo” sâu xắc như vậy? Người Việt Nam uống trà để hòa hợp. Trà khác với rượu. Người uống rượu khi nóng lên có thể đánh nhau. Người uống trà cãi nhau thì có, chứ chưa phải động đến chân tay bao giờ. Nhưng không phải vì vậy mà bạn ra sức cổ súy cho trà. Ngược lại, bạn cần linh hoạt. Có lúc phải uống trà, có khi nên dùng rượu. Mỗi thứ đều có cái hay riêng. Những vĩ nhân khi xưa chẳng phải vẫn tay trà, tay tửu đó sao?

Chuyện lại đi sang đạo Phật. Tiếng chuông chùa giúp người ta tỉnh ngộ. Thanh âm đó giữa thinh không tĩnh lặng lại càng vang, càng rền. Phật giáo có Nhân – Quả, có Tùy Duyên. Những triết lý của đạo Phật không cần giải thích, chỉ cần cảm nhận. Nó giúp con người sống trong sạch hơn, hòa nhã hơn. Uống trà cũng vậy, tâm tính được điều hòa tốt hơn, ngộ tính được nâng lên cao hơn và bản tính thì ngày càng hoàn thiện.

Thời gian cứ trôi. Trải qua mấy tiếng đồng hồ mà chuyện trò vẫn chưa dứt. Ta bỗng bật cười: “Mình lên đây làm gì? Chẳng phải để thưởng trà sao?!. Vậy thì anh em hãy dừng lại một lúc và… Uống trà đi!”. Thay ngọn lửa mới, rót ấm trà mới, nhắm mắt lại để hòa mình với không gian. Tự nhiên thấy mình lạc vào vùng trời khác. Sao mà lại tịch mịch, lại thênh thang đến thế?!. Y hệt hôm nào còn ngồi Thiền bên Trúc Lâm An Tâm vậy, cũng thật mênh mông, cũng thật tĩnh lặng. Để rồi sau đó là cảm giác bình yên khó tả.

Mở mắt ra, buông xả một hơi. Giờ đã đến lúc phải về. Hẹn gặp lại Trà hữu trong một buổi tao ngộ khác. Ta lại chuyện trò, lại đàm luận bên những ấm trà ngon và đồng đạo. Thế nào là Duyên? Duyên tức là không Cầu mà chỉ có thể Gặp. Uống trà cũng tùy duyên, vì vậy mới gọi là Trà Duyên.

Thiền viện Trúc Lâm, trong một ngày giữa Thu.

– Flame,